18.yüzyılda klasisizme tepki olarak Fransa’da doğmuş bir
edebi akımdır.
19.yüzyılda tüm Avrupa’ya yayılmış ve orada benimsenmiştir.
Ortaya çıkişında 1789 Fransız İhtilali sonrasında ki
toplumsal, siyasa! ve düşünsel yapının etkileri vardır. Fransız İhtilali’yle
krallık yıkılmış, gelinen süreçte, toplumsal ve ekonomik evrimini tamamlayan
yeni sınıf burjuvazi, halkın da desteğiyle iktidar olmuştur.
Fakat çalkantılar
tümüyle durulmamış, toplum kralcılar ve cumhuriyetçiler olarak ikiye
bölünmüştür. Aydınlanma çağı düşünürlerinden Montesqueu, Voltaire, Rousseau ve
Diderot gibi düşünürlerin öncülüğünde, İnsanın hak ve özgürlüklerinin savaşımı
verilmiştir. Toplumsal gelişmenin önündeki tüm engellere savaş açılmıştır.
Fransız İhtilali bu birikimlerin sonucudur.Klasisizm akımı nasıl kuralcı, güçlü
krallık rejiminin ürünüyse, romantizm de Fransız İhtilali sonrasının überai ve
özgürlükçü havasının ürünüdür. Aydınlanma Çağı’mn düşünsel, sanatsal, toplumsal
ve siyasal birikimleri romantizm akımını besleyen temel kaynaklardır. Victor
Hugo,romantizmin ilkelerini “Cromwell” adlı oyununun önsözünde ortaya
koymuştur.
Romantizmin Özellikleri:
1. Romantizm
sanatçıları, klasisizm sanatçılarının akıl ve sağduyusunun karşısına
dizginlenemez duygu, coşku ve hayali koymuştur. Lirik şiir, romantizmle yeniden
dirilmiştir.
2. İnsan doğasını
değil, dış dünyayı olabildiğince renkli, göz alıcı ve abartmalı biçimde
betimlemişlerdir.
3. Eski Yunan
edebiyatı ve Latin edebiyatı yerine çağdaş edebiyatlar örnek alınmıştır. Din
duygusu önem kazanmış, konu olarak Hristiyanlık mucizeleri, Ortaçağ efsaneleri
işlenmiştir. Konuların bazıları tarihten, bazıları da günlük yaşamdan
alınmıştır.
4. Sanatçılar,
yapıtlarında kendi kişiliklerini gizlememişlerdir. Sanatlarını.toplumu
dönüştürmede bir araç olarak kullanmışlar, “toplum için sanat” anlayışına bağlı
kalmışlardır.
5. Romantik
sanatçılar, klasisizmin dil ve edebiyattaki tüm kurallarını yıkmışlar,
kendilerini de kuralcılıktan kaçınmışlardır. Kapalı ve süslü bir üslup
kullanmışlar, şairane anlatımı benimsemişlerdir.
6. Seçkin, Örnek,
mükemmel insanları değil, her kesimden İnsanı anlatmışlardır. İnsanlar ve
olaylar işlenirken iyi-kötü, güzel-çirkin gibi karşıtlıklardan
yararlanmışlardır. İnsanların ruhsal durumlarının soyut olarak izlenmesi
bırakılmış, insanlar yaşadıkları toplumsal çevre ile ele alınmıştır.
7. Olayların
anlatımında rastlantılara oldukça fazla yer verilmiştir. Uzak ülkeler ve
yabancı töreler geniş olarak betimlemiştir.
8. Romantikler
tiyatroda üç birlik kuralını kırıp dram türünü geliştirdiler. ( Gerçekte bunu
İlk yapanın Shakespeare olduğunu; onun, romantizmin ilk öncüsü olduğu
anımsatalım.)
9. Romantik
edebiyatta roman ve öykü, tiyatro, eleştiri, makale, fıkra, deneme, anı
(hatıra),gezi yazısı, şiir gibi türlerde ürünler verilmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder